K ę t r z y n  -  W ę g o r z e w o
26.07.2009


  Jedną z najbardziej atrakcyjnych miejscowości mazurskich jest Węgorzewo. Spośród wszystkich większych ośrodków turystycznych w tej krainie, Węgorzewo jest najbardziej wysunięte na północ. Do granicy z Obwodem Kaliningradzkim jest nieco ponad 10 kilometrów. Od południa Węgorzewo otaczają jeziora, wśród nich jedno z największych w Polsce - jezioro Mamry, które łączy się bezpośrednio z mniejszym jeziorem Przystań. Nieco bardziej na wschód znajduje się jezioro Święcajty. Okolice Węgorzewa przecina wiele kanałów, strumieni i rzek. Jedna z nich - Węgorapa przepływa przez centrum Węgorzewa.
Historia Węgorzewa sięga XIV wieku, kiedy to powstała drewniana osada spalona przez wojska litewskie w 1365 roku. Nieopodal tego miejsca Krzyżacy wybudowali murowany zamek w 1398 roku. W pobliżu zamku została założona osada, która w 1571 roku uzyskała prawa miejskie. W 1656 roku miasto zostało splądrowane i zniszczone przez Tatarów. Kolejna dotkliwa klęska dotknęła Węgorzewo w latach 1709-1711, kiedy to miasto nawiedziła epidemia dżumy, dziesiątkując mieszkańców. W czasie zaboru Węgorzewo znalazło się rękach Prus.
Rozwój gospodarczy i turystyczny miasta nastąpił po przekopaniu kanałów łączących wielki jeziora mazurskie w latach 1844-1856, co umożliwiło żeglugę oraz budowie kolei od 1898 roku, kiedy to stalowym szlakiem połączono Węgorzewo i Zielieznodoroznyj (długości 15 km) leżący obecnie na terenie Obwodu Kaliningradzkiego. Otwarcie linii nastąpiło 1 września 1898 roku. Niespełna rok później, 15 sierpnia 1899 otwarto przedłużenie do Gołdapi (50 km), która już od 1878 roku miała połączenie z Ozierskiem (obecnie teren Rosji) i rok później z Ełkiem przez Olecko. 21 grudnia 1905 roku po otwarciu linii z Giżycka przez Kruklanki (35 km), Węgorzewo stało się węzłem kolejowym. Dwa lata później otwarto połączenie z innym ważnym ośrodkiem turystycznym - Kętrzynem (33 km) - 1 lipiec 1907 r. Dokładnie siedem lat później otwarto najmłodszą linię do Ozierska (16 km), która odgałęziała się nieco na północny-zachód od stacji Węgorzewo. Tak ukształtowana sieć kolejowa przyczniła się do rozwoju turystyki w tej części Mazur.

  Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, Węgorzewo znalazło się w granicach Prus Wschodnich. Pod koniec działań wojennych w 1945 roku wojska radzieckie dokonywały masowych grabieży infrastruktury kolejowej. Do tego celu służyły "trofiejnyje bataliony"", które rozbierały linie kolejowe i wraz z całą infrastrukturą wywoziły w głąb Związku Radzieckiego. Taki los spotkał wiele lokalnych linii kolejowych przede wszystkim na Mazurach i Pomorzu. Wiele większych miejscowości gdzie łączyły się linie kolejowe, po 1945 roku pozostało zupełnie bez kolei. Na Pojezierzu Mazurskim taka sytuacja spotkała Pisz, Ruciane Nida, Orzysz, Węgorzewo i kilka mniejszych miejscowości. Po wojnie niewielką część ważniejszych linii odbudowano. Spośród wymienionych miejscowości tylko do Węgorzewa dotarł zaledwie jeden odcinek odbudowanej linii, mimo że przed 1945 rokiem było ich aż pięć. W 1949 roku ponownie otwarto odcinek Kętrzyn - Węgorzewo. Po pozostałych liniach do Zielieznodoroznyj, Ozierska, Gołdapi i Kruklanek zachowały się przed wszystkim nasypy i przekopy przecinające krajobraz mazurski. Za dużą stratę należy uznać fakt nie odbudowania linii do Gołdapi - najbardziej wysuniętej na północ linii na Mazurach, dzięki której dałoby się zamknąć pętle, gdyż Gołdap miał połączenie z Oleckiem (nie rozebrane w 1945 roku, w odróżnieniu od linii Gołdap-Oziersk, Gołdap-Botkuny-Żytkiejmy-Gusiew, Gołdap-Kumiecie-Niestierow i właśnie Gołdap-Węgorzewo).
  Tak więc od 1949 roku z Kętrzyna do Węgorzewa ponownie docierały lokalne pociągi pasażerskie jak i towarowe. W rozkładzie jazdy z lat 1977/1978 znajdują się cztery pary pociągów pasażerskich obsługiwanych przez parowozy. Od 1989 roku po zmianie ustroju wiele linii znaczenia miejscowego podupadło. Do tego przyczynił się również rozwój transportu samochodowego. Jeszcze na początku lat dziewięćdziesiątych pociągi do Węgorzewa ciągnęły parowozy Ty2 i Ty42. 1 maja 1992 odcinek Kętrzyn-Węgorzewo zamknięto dla ruchu pasażerskiego. Pociągi towarowe kursowały znacznie dłużej. Wprawdzie do 1997 roku kursowały autobusy komunikacji zastępczej, ale ma to niewiele wspólnego z prawdziwą koleją. Od 1992 roku do Węgorzewa dotarły parę razy pociągi turystyczne.

Rozkłady jazdy z wybranych lat

Kętrzyn-Węgorzewo 1977/78 Kętrzyn-Węgorzewo 1996/97 Kętrzyn-Węgorzewo 1997/98


  Dziś, dzięki zaangażowaniu Stowarzyszenia Hobbystów Kolejowych i Dolnośląskich Linii Autobusowych, w wakacyjne weekendy odcinek Kętrzyn-Węgorzewo kilka razy dziennie pokonuje pociąg turystyczny złożony z lokomotywy spalinowej 409Da i dwuosiowego wagonu osobowego. Dzięki tym staraniom znów można się wybrać koleją do Węgorzewa i podziwiać uroki północnych Mazur.

Mapa





Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn-Karolewo



Kętrzyn-Karolewo



Karolewo



Karolewo-Czerniki



Karolewo-Czerniki



Karolewo-Czerniki



Karolewo-Czerniki



Czerniki-Gierłoż



Czerniki-Gierłoż



Czerniki-Gierłoż



Gierłoż-Parcz



Parcz-Radzieje Węgorzewskie



Parcz-Radzieje Węgorzewskie



Parcz-Radzieje Węgorzewskie



Radzieje Węgorzewskie



Radzieje W.-Kamionek Wielki



Radzieje W.-Kamionek Wielki



Kamionek Wielki



Kamionek Wielki-Przystań



Kamionek Wielki-Przystań



Przystań-Węgorzewo



Przystań-Węgorzewo



Przystań-Węgorzewo



Węgorzewo



Węgorzewo



Węgorzewo



Węgorzewo



Węgorzewo



Węgorzewo



Węgorzewo



Węgorzewo



Węgorzewo



Węgorzewo



Węgorzewo-Przystań



Przystań



Przystań-Kamionek Wielki



Przystań-Kamionek Wielki



Kamionek Wielki



Parcz



Karolewo-Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn



Kętrzyn


Daty otwarcia i zamknięcia linii zaczerpnięto z:
T. Lijewski, S. Koziarski "Rozwój sieci kolejowej w Polsce"
Z. Taylor "Rozwój i regres sieci kolejowej w Polsce"

Strona główna

Darmowy licznik odwiedzin
licznik odwiedzin